درمان‌های جراحی یکی از موثرترین راهکارها در کنترل سرطان سینه به‌حساب می‌آیند، اما انتخاب بین روش‌هایی مثل لامپکتومی و ماستکتومی همواره یکی از دغدغه‌های بیماران و پزشکان است. هر دو روش به برداشت تومور کمک می‌کنند، اما تفاوت لامپکتومی و ماستکتومی در میزان برداشت بافت، نحوه تاثیر بر ظاهر بدن، و احتمال نیاز به درمان‌های مکمل باعث شده‌اند که شناخت دقیق آن‌ها برای تصمیم‌گیری آگاهانه ضروری باشد.
معرفی روش‌های جراحی در درمان سرطان سینه
جراحی در درمان سرطان سینه معمولاً زمانی مطرح می‌شود که تومور در مرحله موضعی قرار دارد و امکان برداشت آن وجود دارد. پزشکان بسته به اندازه تومور، محل قرارگیری آن و شرایط جسمی بیمار، یکی از دو روش اصلی یعنی لامپکتومی یا ماستکتومی را انتخاب می‌کنند. هدف از جراحی، حذف بافت سرطانی با حداقل آسیب به بافت سالم و کاهش خطر بازگشت بیماری است؛ اما انتخاب روش مناسب، نیازمند شناخت دقیق تفاوت لامپکتومی و ماستکتومی و بررسی عوامل موثر بر روند درمان است.
جراحی لامپکتومی چیست؟
لامپکتومی روشی کم‌تهاجمی در درمان سرطان سینه است که طی آن تنها تومور و مقدار محدودی از بافت اطراف آن برداشته می‌شود. در این روش، ساختار کلی پستان حفظ می‌گردد و به همین دلیل به آن جراحی حفظ سینه نیز گفته می‌شود. لامپکتومی اغلب برای بیمارانی توصیه می‌شود که تومور در مراحل ابتدایی قرار دارد و امکان برداشت کامل آن بدون نیاز به حذف کل پستان وجود دارد. این روش معمولاً با پرتودرمانی همراه می‌شود تا خطر بازگشت سلول‌های سرطانی کاهش یابد و درمان نتیجه موثرتری داشته باشد.
لامپکتومی برای چه بیمارانی توصیه می‌شود؟
لامپکتومی معمولاً برای بیمارانی مناسب است که تومور آن‌ها کوچک، محدود به یک ناحیه از سینه و در مراحل اولیه سرطان سینه قرار دارد. اگر اندازه تومور نسبت به اندازه پستان کم باشد و امکان برداشت کامل آن بدون تغییر شدید در فرم ظاهری سینه وجود داشته باشد، این روش به‌عنوان گزینه اول پیشنهاد می‌شود. همچنین در مواردی که بیمار تحت شیمی‌درمانی قبل از عمل قرار گرفته و تومور کوچک‌تر شده است، لامپکتومی می‌تواند به‌عنوان جایگزینی مؤثر برای ماستکتومی مطرح شود. در نهایت، انتخاب این روش به عوامل بالینی و ارزیابی تیم درمان وابسته است.
مزایای لامپکتومی
یکی از مهم‌ترین مزایای لامپکتومی حفظ فرم طبیعی سینه است که به کاهش فشار روانی بیمار کمک می‌کند. مدت زمان نقاهت در این روش کوتاه‌تر است و معمولاً نیاز به بستری طولانی در بیمارستان وجود ندارد. در مقایسه با روش‌های تهاجمی‌تر، لامپکتومی با آسیب کمتر به بافت بدن، کیفیت زندگی بیمار را حفظ می‌کند.
| مزیت | توضیح |
| حفظ ظاهر طبیعی سینه | بافت اصلی پستان تا حد زیادی باقی می‌ماند و نیاز به جراحی بازسازی کاهش می‌یابد. |
| دوران نقاهت کوتاه‌تر | به دلیل وسعت کمتر جراحی، بیمار سریع‌تر به فعالیت‌های روزمره بازمی‌گردد. |
| عوارض کمتر جراحی | چون بافت کمتری برداشته می‌شود، خطر عفونت، درد یا خونریزی کمتر است. |
| حفظ حس در ناحیه پستان | نسبت به روش‌های تهاجمی‌تر، احتمال باقی ماندن حس پوستی بالاتر است. |
| آسیب روانی کمتر | بیمار با از دست دادن کامل سینه مواجه نمی‌شود، که در کاهش فشار روانی مؤثر است. |
جراحی ماستکتومی چیست؟
ماستکتومی یکی از روش‌های جراحی در درمان سرطان سینه است که طی آن تمام بافت پستان به‌منظور حذف سلول‌های سرطانی برداشته می‌شود. این جراحی معمولاً برای بیمارانی انجام می‌شود که تومور گسترده است، یا امکان برداشت کامل آن با روش‌های محدودتر مثل لامپکتومی وجود ندارد. در برخی موارد، ماستکتومی به‌عنوان یک اقدام پیشگیرانه برای افرادی که ریسک ژنتیکی بالایی دارند نیز در نظر گرفته می‌شود. بسته به نوع ماستکتومی، ممکن است پوست، نوک پستان یا حتی غدد لنفاوی نیز در حین جراحی برداشته شوند.
ماستکتومی در چه شرایطی کاربرد دارد؟
ماستکتومی زمانی توصیه می‌شود که تومور بزرگ باشد یا در بخش‌های مختلف پستان پخش شده باشد و امکان برداشت کامل آن با لامپکتومی وجود نداشته باشد. این روش همچنین برای بیمارانی کاربرد دارد که قبلاً پرتودرمانی انجام داده‌اند یا به دلیل شرایط خاص، امکان پرتودرمانی پس از لامپکتومی برایشان فراهم نیست. علاوه بر این، افرادی که سابقه خانوادگی قوی یا جهش‌های ژنتیکی مرتبط با سرطان سینه دارند، ممکن است به‌عنوان اقدام پیشگیرانه تحت ماستکتومی قرار گیرند. تصمیم نهایی بر اساس نظر پزشک و شرایط بالینی بیمار گرفته می‌شود.
مزایای ماستکتومی
ماستکتومی به‌معنای برداشت کامل پستان با هدف حذف سلول‌های سرطانی است. بسته به نوع، شدت بیماری و تشخیص پزشک، این جراحی در چند شکل مختلف انجام می‌شود. هر نوع ماستکتومی هدف خاصی دارد و با میزان متفاوتی از برداشت بافت همراه است.
| نوع ماستکتومی | توضیح کوتاه |
| ماستکتومی ساده | برداشتن کامل پستان بدون غدد لنفاوی زیر بغل |
| ماستکتومی رادیکال تعدیل‌شده | برداشت پستان همراه با برخی غدد لنفاوی زیر بغل |
| ماستکتومی رادیکال | برداشت کامل پستان، عضلات قفسه سینه و غدد لنفاوی (امروزه کمتر رایج است) |
| ماستکتومی با حفظ پوست | برداشت بافت داخلی پستان با حفظ پوست خارجی |
| ماستکتومی با حفظ نوک پستان | برداشت بافت پستان با حفظ پوست و نوک پستان |
انواع ماستکتومی
ماستکتومی تنها به یک روش محدود نمی‌شود و بسته به محل تومور، مرحله بیماری و هدف درمان، انواع مختلفی از این جراحی وجود دارد. هر نوع، میزان متفاوتی از برداشت بافت را شامل می‌شود و تأثیر خاصی بر روند درمان و بازسازی پستان دارد. در ادامه با رایج‌ترین انواع ماستکتومی آشنا می‌شوید.
ماستکتومی ساده
در ماستکتومی ساده، کل بافت پستان به‌همراه پوست، نوک پستان و هاله اطراف آن برداشته می‌شود، اما غدد لنفاوی زیر بغل دست‌نخورده باقی می‌مانند. این نوع جراحی بیشتر برای بیمارانی انجام می‌شود که سرطان هنوز به غدد لنفاوی نرسیده یا به‌عنوان اقدامی پیشگیرانه تصمیم به برداشت پستان گرفته‌اند.
ماستکتومی رادیکال
ماستکتومی رادیکال یکی از گسترده‌ترین انواع جراحی است که شامل برداشت کامل پستان، غدد لنفاوی زیر بغل و عضلات دیواره قفسه سینه می‌شود. امروزه به دلیل شدت تهاجم، این روش کمتر انجام می‌شود و بیشتر در مواردی به کار می‌رود که سرطان به بافت‌های عمقی‌تر نفوذ کرده باشد.
ماستکتومی با حفظ پوست یا نوک پستان
در این روش، بافت داخلی پستان برداشته می‌شود اما پوست خارجی یا حتی نوک پستان حفظ می‌گردد. این نوع جراحی معمولاً برای بیمارانی انجام می‌شود که تصمیم به بازسازی پستان دارند یا اندازه و محل تومور اجازه چنین روشی را می‌دهد. حفظ ظاهر طبیعی بدن یکی از مزایای اصلی این نوع ماستکتومی است.
عوارض ماستکتومی
ماستکتومی علاوه‌بر اثرات جسمی، می‌تواند پیامدهای روانی و حرکتی نیز به‌همراه داشته باشد. بسته به نوع جراحی و وضعیت جسمی بیمار، شدت این عوارض متفاوت است. شناخت این موارد به بیمار کمک می‌کند با آمادگی بیشتری وارد مسیر درمان شود. عوارض شایع ماستکتومی:
| نوع عارضه | توضیح |
| درد مزمن در محل جراحی | ممکن است هفته‌ها تا ماه‌ها ادامه داشته باشد. |
| لنف‌ادم (تورم بازو) | در اثر آسیب به غدد لنفاوی، مایع لنف در بازو جمع می‌شود. |
| کاهش دامنه حرکت شانه | به‌دلیل زخم و سفتی عضلات اطراف ناحیه عمل. |
| بی‌حسی یا تغییر حس پوست | به‌ویژه در ناحیه قفسه سینه یا زیر بغل. |
| اختلالات روانی | احساس اندوه، اضطراب یا کاهش اعتماد به‌نفس در برخی بیماران. |
تفاوت لامپکتومی و ماستکتومی
دو روش جراحی اصلی در درمان سرطان سینه، لامپکتومی و ماستکتومی، از جهات مختلف با هم تفاوت دارند. این تفاوت‌ها شامل میزان برداشت بافت، احتمال بازگشت سرطان، تأثیر بر ظاهر بدن و مدت زمان بهبودی پس از جراحی می‌شوند. شناخت دقیق این تفاوت‌ها به بیماران کمک می‌کند تا همراه با تیم درمان بهترین تصمیم را اتخاذ کنند. در ادامه جدول مقایسه‌ای از تفاوت لامپکتومی و ماستکتومی را آورده‌ایم:
| معیار | لامپکتومی | ماستکتومی |
| میزان برداشت بافت | فقط تومور و بافت محدود اطراف آن | برداشت کامل کل بافت پستان |
| ریسک عود سرطان | نیاز به پرتودرمانی؛ احتمال عود بالاتر | احتمال عود کمتر نسبت به لامپکتومی |
| تأثیر بر ظاهر بدن | حفظ ظاهر طبیعی سینه | تغییر قابل توجه ظاهر و نیاز به بازسازی |
| دوره نقاهت | کوتاه‌تر، بازگشت سریع‌تر به فعالیت‌ها | طولانی‌تر، نیاز به مراقبت‌های بیشتر |
| درمان‌های مکمل | پرتودرمانی پس از جراحی معمول است | احتمال نیاز به شیمی‌درمانی و پرتودرمانی |
جراحی لامپکتومی و ماستکتومی هر دو راهکارهای مؤثری در درمان سرطان سینه محسوب می‌شوند، اما تفاوت‌های کلیدی در چگونگی برداشت بافت، میزان تهاجم و تأثیرات جانبی آن‌ها وجود دارد. لامپکتومی با حفظ ساختار کلی سینه، بیشتر برای تومورهای کوچک و محدود کاربرد دارد و معمولاً با پرتودرمانی همراه است تا خطر بازگشت سرطان کاهش یابد.
در مقابل، ماستکتومی با برداشت کامل پستان، ریسک عود بیماری را کاهش می‌دهد اما تغییرات ظاهری قابل توجهی ایجاد کرده و معمولاً به بازسازی نیاز دارد. همچنین دوره نقاهت در ماستکتومی طولانی‌تر است و احتمالاً درمان‌های تکمیلی بیشتری مانند شیمی‌درمانی مورد نیاز خواهد بود. انتخاب بهترین روش بستگی به شرایط بالینی بیمار، اندازه و محل تومور و ترجیح فردی دارد.
کدام روش مناسب‌تر است؟
پزشکان با بررسی دقیق شرایط هر بیمار، از جمله اندازه و محل تومور و وضعیت کلی سلامت، بهترین روش جراحی را انتخاب می‌کنند تا درمان مؤثر و حفظ کیفیت زندگی را تضمین کنند. در این مسیر، نظر بیمار و ترجیح او نیز اهمیت زیادی دارد و با آگاهی از تفاوت لامپکتومی و ماستکتومی، تصمیمی آگاهانه اتخاذ می‌شود. اگر به دنبال درمان تخصصی و مشاوره دقیق در این زمینه هستید، حتماً با بیمارستان یثربی تماس بگیرید.
