سرطان سینه چیست: انواع، عوامل،علائم و نشانه‌ها

سرطان سینه (پستان) چیست و چگونه ایجاد می‌شود؟

سرطان سینه (Breast Cancer) یکی از شایع‌ترین انواع سرطان در میان زنان است و در موارد نادری نیز ممکن است مردان را درگیر کند. این بیماری زمانی آغاز می‌شود که سلول‌های طبیعی پستان دچار تغییراتی غیرطبیعی شده و شروع به رشد و تکثیر کنترل‌نشده می‌کنند. با گذشت زمان، این سلول‌ها می‌توانند به بافت‌های اطراف نفوذ کرده و از طریق خون یا سیستم لنفاوی به سایر نقاط بدن گسترش یابند.

سرطان سینه معمولاً از مجاری شیردهی یا غدد تولید شیر (لوبول‌ها) منشأ می‌گیرد و بسته به نوع، مرحله و سرعت رشد، علائم و شدت متفاوتی دارد.

سرطان سینه چگونه شروع می‌شود؟

در واقع میتوان گفت شروع سرطان سینه زمانیست که جهش‌های ژنتیکی در DNA سلول‌های پستان رخ دهد و باعث رشد غیرطبیعی و کنترل‌نشده آن‌ها شود. این سلول‌ها معمولاً از دیوارهٔ مجاری شیر (ducts) یا لوبول‌های شیرساز (lobules) منشأ می‌گیرند و در ابتدا ممکن است محدود به همان بخش‌ها باقی بمانند. اما با پیشرفت بیماری، سرطان می‌تواند به بافت‌های اطراف نفوذ کرده و حالت تهاجمی پیدا کند. در موارد نادر نیز، منشأ سرطان از بافت همبند اطراف پستان است:

1. گسترش از طریق سیستم لنفاوی: سیستم لنفاوی شامل غدد و عروق است که سلول‌های سرطانی ممکن است از طریق آن‌ها به غدد لنفاوی اطراف پستان (زیربغل، ترقوه و قفسه سینه) گسترش یابند. درگیری این غدد احتمال متاستاز و انتشار سرطان به سایر اندام‌ها را افزایش می‌دهد.

2. گسترش از طریق جریان خون (متاستاز): سلول‌های سرطانی از طریق رگ‌های خونی به اندام‌های اطراف منتقل می‌شوند (مانند استخوان، کبد، ریه و مغز). این روند معمولاً در مراحل پیشرفته سرطان رخ می‌دهد و نیاز به روش های درمانی ویژه مانند شیمی‌درمانی و هورمون‌درمانی دارد.

شکل و ساختار سینه طبیعی

ساختار و شکل سینه‌ی طبیعی ترکیبی از بافت‌های مختلف شامل غدد شیری، مجاری شیر، بافت چربی و بافت همبند است که همگی در کنار هم فرم و عملکرد پستان را شکل می‌دهند.

در بخش مرکزی نوک سینه (نیپل) و هاله اطراف آن (آرئولا) قرار دارد که رنگ و اندازه آن در افراد مختلف متفاوت است. بخش عمده حجم سینه توسط بافت چربی تشکیل می‌شود و همین موضوع باعث تنوع در اندازه و شکل سینه در میان افراد می‌گردد. غدد شیری و مجاری شیر وظیفه تولید و انتقال شیر را در دوران شیردهی بر عهده دارند، در حالی که بافت همبند و رباط‌ها (مانند رباط کوپر) به سینه استحکام و فرم می‌دهند. شکل سینه‌ها می‌تواند گرد، مخروطی، کمی افتاده یا متقارن و نامتقارن باشد که همه این حالت‌ها در محدوده طبیعی قرار می‌گیرند و تحت تأثیر ژنتیک، سن، هورمون‌ها، وزن بدن و سبک زندگی تغییر می‌کنند.

درجه بندی شدت سرطان سینه

سرطان پستان بر اساس میزان گسترش، اندازه تومور و درگیری غدد لنفاوی به مراحل مختلفی تقسیم می‌شود. درجه‌بندی سرطان سینه معمولاً از مرحله ۰ تا IV متغیر است که نشان‌دهنده شدت و وسعت بیماری است و به پزشکان کمک می‌کند تا روش درمانی مناسب را انتخاب کنند:

1. مرحله ۰ (سرطان درجا – DCIS و LCIS): در این مرحله، سلول‌های غیرطبیعی درون مجاری یا لوبول‌های پستان یافت می‌شوند، اما هنوز به بافت‌های اطراف سرایت نکرده‌اند. این نوع سرطان در مراحل اولیه قرار دارد و با درمان مناسب، معمولاً قابل کنترل است.
2. مرحله I (سرطان اولیه و کوچک): تومور در این مرحله معمولاً کمتر از ۲ سانتی‌متر است و هنوز به غدد لنفاوی نرسیده است. این مرحله معمولاً بهترین پیش‌آگهی را دارد و اغلب با جراحی همراه با درمان‌های تکمیلی مانند پرتودرمانی به‌خوبی قابل مدیریت است.
3. مرحله II (گسترش محدود به غدد لنفاوی نزدیک): در این مرحله، اندازه تومور ممکن است بین ۲ تا ۵ سانتی‌متر باشد و یا به غدد لنفاوی زیر بغل سرایت کرده باشد. در این مرحله، معمولاً درمان ترکیبی شامل جراحی، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی مورد نیاز است.
4. مرحله III (سرطان پیشرفته محلی – درگیری گسترده‌تر): در این مرحله، سرطان معمولاً اندازه‌ای بزرگ‌تر از ۵ سانتی‌متر دارد و ممکن است به غدد لنفاوی زیربغلی، دیواره قفسه سینه یا پوست پستان منتشر شده باشد. درمان در این مرحله اغلب تهاجمی‌تر است و شامل شیمی‌درمانی قبل از جراحی، پرتودرمانی و هورمون‌درمانی می‌شود.
5. مرحله IV (سرطان متاستاتیک – گسترش به سایر اندام‌ها): در این مرحله، سرطان از طریق جریان خون یا سیستم لنفاوی به سایر اندام‌های بدن مانند استخوان‌ها، کبد، ریه‌ها یا مغز گسترش یافته است. درمان در این مرحله بیشتر بر مدیریت علائم، کنترل رشد سرطان و بهبود کیفیت زندگی تمرکز دارد و شامل شیمی‌درمانی، هورمون‌درمانی، ایمونوتراپی و درمان‌های هدفمند می‌شود.

روش های تشخیص سرطان سینه در سال 2025

تشخیص زودهنگام سرطان پستان نقش مهمی در موفقیت درمان و افزایش شانس بهبودی دارد. پزشکان برای تشخیص بیماری از معاینات بالینی، روش‌های تصویربرداری و آزمایش‌های تخصصی بهره می‌برند. برخی روش‌ها برای غربالگری و شناسایی زودهنگام و برخی برای تأیید تشخیص و بررسی جزئیات به کار می‌روند. در ادامه مهم‌ترین روش‌های تشخیص سرطان سینه را بررسی می‌کنیم.

1. معاینه بالینی و خودآزمایی: اولین مرحله تشخیص؛ پزشک یا خود فرد تغییرات ظاهری و توده‌های احتمالی را بررسی می‌کند.
2. ماموگرافی: تصویربرداری با اشعه ایکس؛ بهترین روش غربالگری برای کشف زودهنگام حتی قبل از لمس توده.
3. سونوگرافی: مناسب برای بافت‌های متراکم سینه؛ اغلب برای تکمیل نتایج ماموگرافی استفاده می‌شود.
4. ام‌آر‌آی (MRI): تصویربرداری پیشرفته برای زنان پرخطر یا مواردی با نتایج مبهم؛ وضوح بالا و جزئیات دقیق.
5. بیوپسی: قطعی‌ترین روش؛ نمونه‌برداری از بافت مشکوک و بررسی میکروسکوپی برای تعیین نوع و مرحله سرطان.
6. آزمایش ژنتیک (BRCA1/2): شناسایی جهش‌های ژنتیکی مؤثر در افزایش احتمال ابتلا؛ به‌ویژه برای افراد با سابقه خانوادگی.
7. تست گیرنده‌های هورمونی و HER2: بررسی ویژگی‌های سلول‌های سرطانی برای انتخاب درمان هدفمند و مؤثرتر.

روش‌ های درمانی سرطان سینه در سال 2025

درمان سرطان به ویژه سرطان سینه به عوامل متعددی از جمله نوع و مرحله بیماری، ویژگی‌های زیستی تومور و وضعیت کلی سلامت بیمار بستگی دارد. معمولاً ترکیبی از روش‌های درمانی برای دستیابی به بهترین نتیجه به‌کار گرفته می‌شود. در ادامه به بررسی این روش‌ها می‌پردازیم:

1. جراحی سینه

جراحی یکی از اصلی‌ترین روش‌های درمان سرطان پستان است که هدف آن برداشتن تومور سرطانی از پستان می‌باشد. انواع جراحی‌ها شامل:​

• لامپکتومی (برداشتن توده): خارج کردن تومور همراه با بخشی از بافت سالم اطراف.

• ماستکتومی: برداشتن کامل بافت پستان. در برخی موارد نوک پستان یا پوست حفظ می‌شود. امکان بازسازی پستان نیز پس از عمل وجود دارد.

2. شیمی درمانی (کموتراپی)

در شیمی‌درمانی از داروهای ضدسرطان برای از بین بردن یا کاهش رشد سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند که میتوانیم این مژده را بدهیم که در بخش شیمی درمانی بیمارستان یثربی از تکنولوژی های روز دنیا استفاده می‌شود:

• پیش از جراحی (نئوادجوانت) برای کوچک کردن تومور،

• پس از جراحی (ادجوانت) برای جلوگیری از عود،

• به‌عنوان درمان اصلی 

با وجود مزایای بسیار برای شیمی درمانی باید توجه ویژه ای بر عوارض جانبی شیمی‌ درمانی در درمان سرطان پستان داشت و اینکه آیا با توجه به شرایط بیمار، این روش برای آن مناسب است یا خیر. 

3. پرتو درمانی (رادیوتراپی)

پرتودرمانی با استفاده از پرتوهای انرژی بالا، سلول‌های سرطانی باقی‌مانده پس از جراحی را هدف قرار داده و از بین می‌برد. این روش معمولاً پس از لامپکتومی یا ماستکتومی به‌کار می‌رود تا خطر عود مجدد بیماری کاهش یابد.

4. هورمون‌درمانی

برخی از انواع سرطان تحت تأثیر هورمون‌های استروژن و پروژسترون رشد می‌کنند. هورمون‌درمانی با مسدود کردن اثر این هورمون‌ها یا کاهش تولید آن‌ها، رشد سلول‌های سرطانی را متوقف می‌کند. این روش معمولاً برای تومورهایی با گیرنده‌های هورمونی مثبت به‌کار می‌رود:

• داروهایی مثل تاموکسیفن و مهارکننده‌های آروماتاز

• داروهای نسل جدید SERD خوراکی (مثل elacestrant) 

5. درمان هدفمند

درمان‌های هدفمند با تمرکز بر ویژگی‌های خاص سلول‌های سرطانی، مانند پروتئین‌های غیرطبیعی، رشد آن‌ها را متوقف می‌کنند. برای مثال، در تومورهایی با میزان بیش‌ازحد پروتئین HER2، از داروهای هدفمند علیه HER2 استفاده می‌شود.​

6. ایمونوتراپی

ایمونوتراپی با تقویت سیستم ایمنی بدن، به شناسایی و مبارزه با سلول‌های سرطانی کمک می‌کند. این روش به‌ویژه در برخی انواع خاص سرطان مورد استفاده قرار می‌گیرد و ممکن است با سایر روش‌های درمانی ترکیب شود.​

7. پرتودرمانی تعدیل‌شده با شدت (IMRT)

تکنیک پیشرفته پرتودرمانی تعدیل‌شده(IMRT) با تنظیم دقیق شدت پرتوها، امکان رساندن دوز مؤثرتر به تومور و کاهش آسیب به بافت‌های سالم اطراف را فراهم می‌کند. این روش به‌طور چشمگیری خطر عوارض جانبی پرتودرمانی را کاهش می‌دهد.

انتخاب روش درمانی باید با نظر تیم پزشکی متخصص و بر اساس شرایط فردی و نوع سرطان انجام شود. در بسیاری از بیماران، ترکیب چند روش درمانی بهترین نتیجه را به همراه دارد.

علائم و نشانه‌های سرطان سینه 

پیش تر گفته شد که در مراحل اولیه سرطان پستان (سینه) ممکن است هیچ علائمی نداشته باشد، اما با گذشت زمان توده سینه، تغییر شکل بافت پستان یا سایر نشانه‌های هشداردهنده ظاهر می‌شوند و می‌توان متوجه شد که بیمار دچار سرطان سینه خوش‌خیم یا بدخیم شده است.

وجود توده در سینه یا زیر بغل

توده‌ها معمولاً سفت، بدون درد و با حاشیه‌های نامنظم هستند. گاهی نرم یا حساس‌اند و ممکن است با تغییرات پوستی همراه شوند. همیشه نشانه سرطان نیست؛ می‌تواند ناشی از کیست، فیبروآدنوم یا تغییرات هورمونی باشد.

تغییر شکل یا اندازه سینه

تورم، کاهش حجم یا عدم تقارن بین دو پستان. ممکن است با فرورفتگی یا کشیدگی پوست همراه باشد. تغییرات ناگهانی و پایدار نیاز به بررسی فوری دارند.

ترشح غیرطبیعی از نوک سینه

ترشح شفاف، شیری، زرد، خونی یا چرکی بدون تحریک یا فشار. می‌تواند از یک یا هر دو سینه باشد. ترشح خونی یا یک‌طرفه اهمیت بیشتری دارد.

تغییرات پوستی 

شامل فرورفتگی پوست، قرمزی و التهاب یا ظاهر پوست پرتقالی به دلیل تجمع مایعات لنفاوی می‌شود و می‌تواند نشانه سرطان التهابی باشد که نوعی سرطان تهاجمی است.

درد مداوم در سینه یا زیر بغل

احساس تیر کشیدن، سنگینی یا سوزش مداوم. در مراحل اولیه معمولاً درد وجود ندارد، اما در صورت تداوم باید بررسی شود.

تغییرات غیرطبیعی در نوک سینه

فرورفتگی ناگهانی، خشکی، پوسته‌پوسته شدن یا زخم. گاهی با افزایش حساسیت یا درد همراه است. ممکن است نشانه بیماری پاژه (نوع نادر سرطان سینه) باشد.

تورم غدد لنفاوی زیر بغل یا اطراف ترقوه

ایجاد توده یا برجستگی در ناحیه غدد لنفاوی. معمولاً بدون درد ولی گاهی با فشار همراه است. نشانه گسترش سرطان از طریق سیستم لنفاوی است.

تغییر در حس بافت سینه

سفتی یا ضخیم شدن غیرمعمول در بخشی از بافت پستان. می‌تواند نشانه رشد توده غیرطبیعی یا تغییر ساختار بافت باشد.

عوامل سرطان سینه

ابتلا به سرطان تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد که برخی غیرقابل کنترل مانند جنسیت، سن، سابقه خانوادگی و ژنتیک و برخی قابل کنترل مانند اضافه‌وزن، کمبود فعالیت بدنی، مصرف الکل و قرار گرفتن در معرض پرتوهای مضر هستند. شناسایی زودهنگام عوامل خطر و پیشگیری به کاهش ابتلا و افزایش امید به زندگی کمک می‌کند. در جدول زیر علل سرطان سینه آورده‌ایم:

۱. سن و جنسیت

افزایش سن و جنسیت زنانه از مهم‌ترین و غیرقابل‌تغییرترین عوامل خطر در بروز سرطان سینه محسوب می‌شوند؛ به‌طوری‌که بیش از ۸۰ درصد موارد این بیماری در زنان بالای ۵۰ سال تشخیص داده می‌شود. با افزایش سن، احتمال بروز جهش‌های ژنتیکی در سلول‌ها بیشتر شده و عملکرد سیستم ایمنی در تشخیص و حذف سلول‌های غیرطبیعی کاهش می‌یابد. همچنین به دلیل ساختار آناتومیکی پستان و سطح بالای هورمون‌های زنانه مانند استروژن و پروژسترون، زنان حدود ۱۰۰ برابر بیشتر از مردان در معرض ابتلا هستند. گرچه سرطان سینه در مردان نادر است (حدود ۱٪ موارد)، اما عواملی مانند سابقه خانوادگی، جهش‌های ژنتیکی (مانند BRCA2) و اختلالات هورمونی می‌توانند خطر را افزایش دهند. ازاین‌رو، پایش منظم، آگاهی از علائم و غربالگری به‌موقع در تشخیص زودهنگام و درمان مؤثر این بیماری نقشی حیاتی دارد.

۲. سابقه خانوادگی و ژنتیک

سابقه خانوادگی و عوامل ژنتیکی از مهم‌ترین عوامل خطر ابتلا به سرطان سینه هستند؛ به‌طوری‌که داشتن یکی از بستگان درجه‌یک مبتلا، احتمال ابتلا را تقریباً دو برابر افزایش می‌دهد و این ریسک با تعداد بیشتر بستگان مبتلا یا سن پایین‌تر ابتلا، بیشتر می‌شود. جهش‌های ارثی در ژن‌های BRCA1 و BRCA2 نقش کلیدی در این زمینه دارند و زنانی که این جهش‌ها را دارند تا ۷۰ درصد در طول عمر خود در معرض سرطان سینه قرار می‌گیرند. سایر ژن‌های مرتبط مانند TP53، PTEN و PALB2 نیز خطر را افزایش می‌دهند، هرچند با شیوع کمتر. با وجود این، داشتن سابقه خانوادگی یا جهش ژنتیکی به معنای قطعی بودن ابتلا نیست، اما آگاهی و انجام مشاوره ژنتیک و غربالگری منظم، امکان پیشگیری و مدیریت بهتر بیماری را فراهم می‌کند. همچنین برای اطلات بیشتر درباره تاثیر ژنتیک و نحوه تشخیص سرطان سینه با ژنتیک، پیشنهاد می‌کنم مقاله “آزمایش ژنتیک برای سرطان سینه” را مطالعه کنید.

۳. تغییرات هورمونی در طول زندگی (شروع قاعدگی زودهنگام و یائسگی دیررس)

هورمون‌های زنانه مانند استروژن و پروژسترون نقش مهمی در رشد بافت پستان دارند، اما قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض این هورمون‌ها می‌تواند خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهد. زنانی که زودتر از ۱۲ سالگی قاعدگی را تجربه کرده‌اند یا پس از ۵۵ سالگی یائسه می‌شوند، به دلیل مدت زمان بیشتر فعالیت هورمونی، در معرض ریسک بالاتری قرار دارند. این هورمون‌ها با تحریک مکرر سلول‌های پستان، احتمال بروز جهش‌های ژنتیکی و رشد غیرطبیعی سلولی را افزایش می‌دهند. البته این عامل تنها یکی از موارد مؤثر است و به معنای ابتلای قطعی نیست.

۴. بارداری در سنین بالا یا عدم بارداری

تجربه بارداری و زمان آن از عوامل مهم در خطر ابتلا به سرطان سینه است؛ زنانی که هرگز باردار نمی‌شوند یا اولین بارداری‌شان پس از ۳۰ سالگی رخ می‌دهد، در معرض ریسک بیشتری نسبت به کسانی هستند که قبل از ۲۵ سالگی باردار می‌شوند. بارداری به بلوغ کامل سلول‌های بافت پستان کمک می‌کند و این سلول‌های بالغ مقاومت بیشتری در برابر تبدیل به سلول‌های سرطانی دارند. همچنین تغییرات هورمونی در دوران بارداری اثر محافظتی ایجاد می‌کند، به‌ویژه اگر بارداری در سنین پایین و به‌صورت کامل باشد. از سوی دیگر، زنان بدون بارداری یا با بارداری دیرهنگام، دوره طولانی‌تری در معرض هورمون استروژن قرار دارند که می‌تواند رشد غیرطبیعی سلول‌ها را تحریک کند. با این حال، این عوامل به تنهایی تعیین‌کننده نیستند و باید همراه با سایر ریسک‌ها در نظر گرفته شوند.

۵. مصرف هورمون‌ها

مصرف برخی داروهای هورمونی، به‌ویژه در بازه‌های زمانی طولانی، یکی از عوامل مهم و قابل توجه در افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه به‌شمار می‌رود. دو مورد اصلی در این زمینه عبارت‌اند از: هورمون‌درمانی پس از یائسگی (HRT) و مصرف قرص‌های ضدبارداری ترکیبی.

هورمون‌درمانی پس از یائسگی

زنانی که برای کاهش علائم یائسگی مانند گرگرفتگی، تعریق شبانه، نوسانات خلقی و خشکی واژن از درمان جایگزینی هورمونی (HRT) استفاده می‌کنند—به‌خصوص اگر این درمان شامل هر دو هورمون استروژن و پروژسترون باشد—ممکن است با افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه مواجه شوند. مطالعات نشان داده‌اند که مصرف ترکیبی استروژن و پروژسترون برای بیش از ۵ سال می‌تواند به‌طور قابل توجهی ریسک ابتلا را افزایش دهد. در مقابل، مصرف استروژن به‌تنهایی (که در زنانی که رحم خود را برداشته‌اند تجویز می‌شود) خطر کمتری دارد و در برخی موارد حتی می‌تواند اثرات محافظتی داشته باشد، ولی همچنان باید با احتیاط و زیر نظر پزشک استفاده شود.

قرص‌های ضدبارداری هورمونی

قرص‌های ضدبارداری ترکیبی حاوی استروژن و پروژسترون هستند و اگرچه فواید زیادی دارند—از جمله تنظیم قاعدگی، کاهش دردهای پریودی، و جلوگیری از بارداری ناخواسته—اما مصرف آن‌ها، به‌خصوص در مصرف‌کنندگان بلندمدت یا کسانی با سابقه خانوادگی سرطان سینه، ممکن است خطر ابتلا را اندکی افزایش دهد.

مطالعات نشان داده‌اند که این افزایش خطر معمولا پس از قطع مصرف قرص کاهش می‌یابد و در طول چند سال به سطح طبیعی برمی‌گردد. همچنین، نوع قرص، دوز هورمون، مدت‌زمان مصرف، و سن فرد هنگام شروع مصرف از عوامل مؤثر در میزان این ریسک هستند.

مصرف داروهای هورمونی نباید بدون مشورت با پزشک صورت گیرد، به‌خصوص در افرادی که دارای سابقه خانوادگی سرطان، جهش‌های ژنتیکی شناخته‌شده (مانند BRCA1/2) یا سایر فاکتورهای پرخطر هستند. تصمیم‌گیری درباره مصرف یا عدم مصرف هورمون‌ها باید بر اساس تحلیل دقیق سود و زیان و در نظر گرفتن شرایط فردی انجام شود.

۶. چاقی و اضافه‌وزن

اضافه‌وزن، به‌ویژه پس از یائسگی، می‌تواند خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهد. سلول‌های چربی اضافی ممکن است سطح استروژن را در بدن افزایش دهند که می‌تواند رشد سلول‌های سرطانی را تحریک کند.

۷. عدم فعالیت بدنی

زندگی کم‌تحرک و نداشتن فعالیت بدنی منظم می‌تواند خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهد. ورزش منظم می‌تواند به کنترل وزن و کاهش سطح هورمون‌های مرتبط با سرطان کمک کند.

۸. مصرف الکل

نوشیدن الکل با افزایش خطر سرطان سینه مرتبط است. زنانی که دو یا چند نوشیدنی الکلی در روز مصرف می‌کنند، در مقایسه با زنانی که الکل مصرف نمی‌کنند، در معرض خطر بیشتری قرار دارند.

۹. قرار گرفتن در معرض اشعه

زنانی که در ناحیه قفسه سینه در معرض پرتودرمانی قرار گرفته‌اند، به‌ویژه در سنین پایین، ممکن است خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان سینه داشته باشند.

۱۰. تراکم بافت پستان

زنانی که بافت پستان متراکم‌تری دارند، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان سینه باشند. تراکم بالای بافت پستان می‌تواند تشخیص تومورها را در ماموگرافی دشوارتر کند.

۱۱. نژاد و قومیت

احتمال بروز سرطان سینه در زنان سفیدپوست در مقایسه با زنان آسیایی، اسپانیایی و آفریقایی‌تبار بیشتر است. با این حال، زنان آفریقایی-آمریکایی ممکن است در سنین پایین‌تر به انواع تهاجمی‌تر این بیماری مبتلا شوند.

۱۲. تغذیه نامناسب

تغذیه یکی از مهم‌ترین جنبه‌های سبک زندگی است که می‌تواند به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم بر خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها از جمله سرطان سینه تأثیر بگذارد. هرچند رژیم غذایی به‌تنهایی عامل قطعی در بروز این بیماری نیست، اما شواهد علمی نشان می‌دهد که الگوی تغذیه ناسالم می‌تواند زمینه‌ساز رشد و گسترش سلول‌های سرطانی باشد.

چربی‌های ناسالم و قندهای ساده

مصرف مداوم غذاهای پرچرب—به‌ویژه چربی‌های اشباع‌شده مانند روغن‌های صنعتی، گوشت‌های فرآوری‌شده، فست‌فودها، شیرینی‌ها و لبنیات پرچرب—می‌تواند موجب افزایش سطح استروژن در بدن شود. از آنجایی که استروژن نقش فعالی در تحریک رشد سلول‌های سینه دارد، این وضعیت ممکن است خطر سرطان پستان را تشدید کند. همچنین مصرف زیاد قندهای ساده و کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده (مانند نوشابه، شیرینی، نان سفید و کیک) می‌تواند منجر به افزایش انسولین و مقاومت به انسولین شود. سطح بالای انسولین در خون با افزایش التهاب، رشد سلولی سریع‌تر و تحریک فاکتورهای رشدی مرتبط با سرطان در ارتباط است.

کمبود مصرف میوه‌ها، سبزیجات و فیبر

رژیم غذایی فقیر از نظر فیبر و آنتی‌اکسیدان‌ها، یعنی فاقد مقدار کافی میوه، سبزیجات، حبوبات و غلات کامل، می‌تواند عملکرد سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و توانایی آن را برای مقابله با سلول‌های سرطانی کاهش دهد. میوه‌ها و سبزیجات سرشار از ترکیبات ضدالتهابی، ویتامین‌ها، مواد معدنی و فیتوشیمیایی هستند که می‌توانند از آسیب به DNA جلوگیری کرده، رشد سلول‌های غیرطبیعی را مهار و فرایند سرطان‌زایی را کند کنند.

چاقی و تغذیه

رژیم غذایی نامناسب اغلب با افزایش وزن و چاقی همراه است، که خود یکی از عوامل اصلی افزایش ریسک سرطان سینه—به‌ویژه پس از یائسگی—محسوب می‌شود. سلول‌های چربی ذخیره‌شده در بدن می‌توانند منبع اضافی تولید استروژن باشند و همین موضوع در تحریک رشد توده‌های پستانی تأثیرگذار است.

انواع سرطان سینه (پستان) و ویژگی‌های هرکدام

۱. کارسینوم داکتال درجا (DCIS)

این نوع سرطان سینه در مجاری شیری پستان ایجاد می‌شود و هنوز به بافت‌های اطراف گسترش نیافته است. DCIS یک نوع سرطان غیرتهاجمی محسوب می‌شود و در صورت تشخیص زودهنگام، به‌راحتی قابل درمان است.

۲. کارسینوم داکتال تهاجمی (IDC)

این نوع سرطان شایع‌ترین شکل سرطان سینه است که در مجاری شیر شروع شده و به بافت‌های اطراف گسترش پیدا می‌کند. IDC می‌تواند از طریق سیستم لنفاوی و خون به سایر قسمت‌های بدن متاستاز دهد.

۳. کارسینوم لوبولار درجا (LCIS)

این نوع سرطان در لوبول‌های تولیدکننده شیر ایجاد می‌شود، اما معمولاً به سایر نقاط بدن گسترش نمی‌یابد. هرچند LCIS سرطان محسوب نمی‌شود، اما یک نشانه هشداردهنده برای افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه در آینده است.

۴. کارسینوم لوبولار تهاجمی (ILC)

ILC از لوبول‌های پستانی شروع شده و به بافت‌های اطراف سرایت می‌کند. این نوع سرطان معمولاً به‌صورت یک توده مشخص احساس نمی‌شود و ممکن است باعث ضخیم شدن یا تغییر شکل بافت سینه شود.

۵. سرطان التهابی پستان (IBC)

سرطان التهابی سینه یک نوع نادر و تهاجمی سرطان است که باعث قرمزی، تورم و گرم شدن پوست سینه می‌شود. این نوع سرطان به دلیل مسدود شدن رگ‌های لنفاوی در پوست پستان رخ می‌دهد و می‌تواند به‌سرعت پیشرفت کند.

۶. بیماری پاژه پستان

این نوع سرطان از مجاری شیر نوک سینه آغاز می‌شود و ممکن است باعث خارش، پوسته‌پوسته شدن، قرمزی و ترشح از نوک سینه شود. بیماری پاژه معمولاً با سایر انواع سرطان سینه مرتبط است.

۷. سرطان سه‌گانه منفی (TNBC)

این نوع سرطان یک نوع تهاجمی است که فاقد گیرنده‌های استروژن، پروژسترون و HER2 است. به همین دلیل، درمان‌های هورمونی و داروهای هدفمند برای آن کارایی ندارند و معمولاً شیمی‌درمانی بهترین گزینه درمانی محسوب می‌شود.

۸. سرطان HER2 مثبت

در این نوع سرطان، سلول‌های سرطانی مقدار زیادی از پروتئین HER2 را تولید می‌کنند که موجب رشد سریع‌تر سلول‌های سرطانی می‌شود. این نوع سرطان معمولاً به روش‌های درمانی هدفمند مانند تراستوزوماب (Herceptin) پاسخ خوبی می‌دهد.

۹. تومور فیلودس (Phyllodes)

این نوع تومور در بافت همبند پستان ایجاد می‌شود و می‌تواند خوش‌خیم، بدخیم یا بینابینی باشد. تومورهای فیلودس معمولاً به سرعت رشد می‌کنند اما نسبت به سایر انواع سرطان سینه، کمتر متاستاز می‌دهند.

۱۰. سرطان سینه متاستاتیک (metastatic breast cancer)

سرطان سینه متاستاتیک مرحله ۴ سرطان است که از پستان به سایر قسمت‌های بدن مانند استخوان‌ها، کبد، ریه‌ها یا مغز گسترش پیدا کرده است. این نوع سرطان درمان‌پذیر نیست، اما می‌توان آن را با روش‌های مختلف کنترل کرد.

سرطان سینه انواع مختلفی دارد که برخی از آن‌ها تهاجمی و برخی دیگر غیرتهاجمی هستند. تشخیص نوع سرطان اهمیت زیادی در تعیین روش درمان دارد. 

روش‌ های پیشگیری از سرطان سینه

پیشگیری از سرطان پستان بر پایه تغییر سبک زندگی و غربالگری منظم است. رعایت این نکات می‌تواند خطر ابتلا را کاهش دهد:

1. حفظ وزن سالم: چاقی، به‌ویژه پس از یائسگی، با افزایش سطح استروژن ریسک سرطان را بیشتر می‌کند.
2. فعالیت بدنی منظم: ورزش هفتگی یا حتی پیاده‌روی روزانه باعث تنظیم هورمون‌ها و تقویت ایمنی می‌شود.لذا نباید از تاثیر ورزش به ویژه بعد از عمل سرطان پستان غافل شد.
3. محدود کردن مصرف الکل: حتی مقدار کم الکل می‌تواند خطر سرطان را بالا ببرد.
4. شیردهی به نوزادان: شیردهی طولانی‌مدت از مادر در برابر تغییرات سرطانی محافظت می‌کند.
5. اجتناب از هورمون‌درمانی پس از یائسگی: HRT فقط در صورت ضرورت و با مشورت پزشک استفاده شود.
6. معاینات منظم و غربالگری: خودآزمایی، معاینه پزشک و ماموگرافی نقش کلیدی در تشخیص زودهنگام دارند.

سرطان سینه در مردان

برخلاف تصور عمومی که فکر می‌کنند سرطان سینه (پستان) فقط در زنان دیده می‌شود، باید گفت که مردان نیز می‌توانند به این بیماری مبتلا شوند، هرچند میزان بروز آن بسیار کمتر است. این بیماری در مردان، کمتر از ۱ درصد کل موارد سرطان پستان را تشکیل می‌دهد. دلیل اصلی نادر بودن آن، کم بودن بافت سینه در مردان و سطح پایین‌تر هورمون‌های مؤثر در رشد بافت سینه نسبت به زنان است. 

عواملی مانند سابقه خانوادگی، افزایش سن، اختلالات هورمونی و سبک زندگی ناسالم می‌توانند احتمال ابتلا را افزایش دهند. علائمی همچون وجود توده غیرطبیعی، ترشح از نوک سینه، تغییرات پوستی و حساسیت در ناحیه سینه جزء مهم‌ترین علائم سرطان سینه در مردان هستند.

سرطان سینه در زمان بارداری و شیردهی

سرطان سینه می‌تواند در دوران بارداری و شیردهی و به ویژه دوران اولیه زایمان نیز رخ دهد، اگرچه این موارد نسبتاً نادر هستند. تشخیص سرطان در این دوره‌ها ممکن است دشوارتر باشد، زیرا تغییرات هورمونی باعث افزایش تراکم بافت سینه می‌شود. 

روش‌های تشخیصی مانند سونوگرافی و بیوپسی معمولاً برای زنان باردار ایمن شمرده می‌شوند، اما برخی از روش‌های درمانی، مانند شیمی‌درمانی، ممکن است به بعد از زایمان موکول شوند. در برخی موارد، شیردهی می‌تواند ادامه یابد، اما این موضوع بستگی به نوع درمان دارد. پزشکان در چنین شرایطی رویکردهای درمانی را با توجه به سلامت مادر و جنین تنظیم می‌کنند.

غربالگری سرطان سینه

یکی از ارکان اصلی پیشگیری و کاهش مرگ‌ومیر ناشی از سرطان، غربالگری سرطان سینه است. در انگلستان، زنان بین ۵۰ تا ۷۱ سال به‌طور خودکار هر ۳ سال یک‌بار برای ماموگرافی دعوت می‌شوند. این برنامه از سال ۱۹۸۸ آغاز شده و تخمین زده می‌شود که سالانه از مرگ ۱٬۳۰۰ زن جلوگیری می‌کند و در سال گذشته ۱۸٬۹۴۲ مورد سرطان را شناسایی کرده است.

در ایران، غربالگری سرطان سینه بیشتر به‌صورت فرصت‌طلبانه انجام می‌شود و برنامه ملی یکپارچه‌ای برای ماموگرافی وجود ندارد اما با این حال، وزارت بهداشت ایران توصیه می‌کند که زنان بالای ۲۰ سال خودآزمایی سینه را ماهانه انجام دهند و زنان بالای ۴۰ سال سالانه معاینه بالینی سینه و ماموگرافی را دریافت کنند. در مجموع، غربالگری به‌موقع می‌تواند نقش حیاتی در شناسایی زودهنگام سرطان سینه ایفا کند.

هزینه درمان سرطان پستان

هزینه درمان سرطان سینه یک دغدغه مهم برای بیماران و خانواده‌هاست. این هزینه‌ها بسته به نوع درمان، مرحله بیماری و شرایط بیمه‌ای بسیار متفاوت است. به طور کلی، هزینه‌ها را می‌توان به سه دسته تقسیم کرد: عوامل مؤثر، هزینه‌های مستقیم درمان و هزینه‌های جانبی.

سرطان سینه؛ اهمیت آگاهی و پیشگیری

با اطلاعات به دست آمده از منابع معبر بین المللی میتوان گفت سرطان پستان (breast cancer) یکی از شایع‌ترین انواع سرطان در سراسر جهان است و تشخیص زودهنگام آن نقش مهمی در موفقیت درمان دارد. شناسایی به‌موقع علائم، پیگیری منظم توسط پزشک و انجام آزمایش‌های غربالگری از اصلی‌ترین روش‌ها برای کاهش ریسک ابتلا به این بیماری محسوب می‌شوند. با داشتن سبک زندگی سالم، ورزش منظم، تغذیه مناسب و اجتناب از عوامل خطرزا می‌توان احتمال ابتلا به این بیماری را کاهش داد.